Yurtiçi Patent

Patent Nedir ?

Sınai Mülkiyet anlamında patentler; yeni olan, sanayiye uygulanabilen ve tekniğin bilinen durumunu aşan buluşlar için buluş sahibine belirli bir süre buluşunu üretme, kullanma, satma veya ihraç etme hakkı veren koruma belgeleridir. İncelemeli sistem 20 yıl, incelemesiz sistem 8 yıl koruma sağlamaktadır.

Patent koruması ülkeseldir, patent sadece başvuru yapıldığı ülkede hak sahibine bir koruma sağlayabilir. Yani hangi ülkede patentten doğan hakların kullanılması isteniyor ise o ülkelerin her biri için başvuru yapılmalıdır.

Yurtdışında korunan bir patenti Türkiye’de ancak gerçek hak sahibi (yurt dışında başvuru yapan) koruma altına alabilir. Paris Sözleşmesi uyarınca 12 aylık bir süre içerisinde Türkiye’de başvuru yapılması gerekmektedir. Bu süre içinde başvuru yapılmazsa başvuru ve koruma hakkı sona erer. Böylelikle Türkiye’de o ürün herkes tarafından üretilebilir duruma gelmektedir.

Faydalı Model Nedir ?

Sınai Mülkiyet anlamında faydalı modeller; yeni olan, sanayiye uygulanabilen ve değerlendirme ve süre açısından patentten farklı olan buluş sahibine belirli bir süre buluşunu üretme, kullanma, satma veya ihraç etme hakkı veren koruma belgeleridir. Koruma süresi 10 yıldır.

6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu uyarınca, yeni olan, sanayiye uygulanabilen, buluşlar faydalı model belgesi verilerek korunur. Faydalı modellerde patentlerde aranan “Tekniğin bilinen durumunu aşma” kriteri aranmaz. 6769 sayılı kanunun 82. maddesinde buluş sayılmayan konu ve faaliyetler ile patent verilemeyecek buluşlar belirtilmiştir. Bunlara ek olarak aşağıda sayılan buluşlar faydalı model ile korunamazlar, ancak bu buluşlar için patent başvurusu yapılabilmektedir;

  • Kimyasal ve biyolojik maddelere veya kimyasal ve biyolojik usullere ya da bu usuller sonucu elde edilen ürünlere ilişkin buluşlar,
  • Eczacılıkla ilgili maddelere veya eczacılıkla ilgili usullere ya da bu usuller sonucu elde edilen ürünlere ilişkin buluşlar,
  • Biyoteknolojik buluşlar,
  • Usuller veya bu usuller sonucu elde edilen ürünlere ilişkin buluşlar,

6769 sayılı kanunun 143. Maddesince faydalı modeller için de kanunda belirtilen süre içerisinde araştırma talebi yapılması zorunludur. Aksi takdirde faydalı model başvurusu geri çekilmiş sayılır. Faydalı model başvuru sahibi, en geç araştırma raporunun bildirim tarihini takip eden üç aylık sürenin bitimine kadar faydalı model başvurusunun patent başvurusuna dönüştürülmesini talep edebilmektedir. Faydalı modele ilişkin açık bir hüküm bulunmadığı ve faydalı modelin özelliği ile çelişmediği takdirde bu Kanunda patentler için öngörülen hükümler, faydalı modeller hakkında da uygulanır.

Patent ve Faydalı Model Farklılıkları

  • Faydalı Modelde, tekniğin bilinen durumunun aşılması kriteri aranmaz,
  • Koruma süreleri farklıdır,
  • Araştırma ve inceleme işlemlerinin olmaması nedeniyle Patent verilmesine oranla faydalı model belgesinin verilmesi, hem zaman hem de masraf açısından daha elverişlidir.
  • Patentle korunabilen her konu faydalı model ile korunamaz, üretim metotları gibi.

Patent Alabilecek Buluşlar

6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu uyarınca, yeni olan, tekniğin bilinen durumunu aşan, sanayiye uygulanabilen buluşlar patent belgesi verilerek korunur. 6769 sayılı kanunun 82. maddesinde buluş sayılmayan konu ve faaliyetler ile patent verilemeyecek buluşlar ayrıca düzenlenmiştir;

82. Maddesi 2. Fıkrasına Göre Buluş Sayılmayan Konu Ve Faaliyetler:
a) Keşifler, bilimsel teoriler ve matematiksel yöntemler,
b) Zihni faaliyetler, iş faaliyetleri veya oyunlara ilişkin plan, kural ve yöntemler,
c) Bilgisayar programları,
d) Estetik niteliği bulunan mahsuller, edebiyat ve sanat eserleri ile bilim eserleri,
e) Bilginin sunumu,

82. Maddesi 3. Fıkrasına Göre Patent Verilmeyen Buluşlar:
a) Kamu düzenine ve genel ahlaka aykırı buluşlar,
b) Mikrobiyolojik işlemler veya bu işlemler sonucu elde edilen ürünler hariç olmak üzere bitki çeşitleri veya hayvan ırkları ile bitki veya üretimine yönelik esas olarak biyolojik işlemler,
c) İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak teşhis yöntemleri ile cerrahi yöntemler dâhil tüm tedavi yöntemleri,
d) Oluşumunun ve gelişimin çeşitli aşamalarında insan bedeni ve bir gen dizisi veya kısmi gen dizisi de dâhil olmak üzere insan bedeni öğelerinden birinin sadece keşfi,
e) İnsan klonlama işlemleri, insan eşey hattının genetik kimliğini değiştirme işlemleri, insan embriyosunun sınai ya da ticari amaçla kullanılması insan ya da hayvanlara önemli bir fayda sağlamaksızın hayvanlara acı çektirecek genetik değiştirme işlemleri ve bu işlemler sonucu elde edilen hayvanlar,


Yukarıda sayılan üç kriteri de taşıdığı düşülen ve 6769 sayılı kanuna göre patent verilemeyecek buluşlar içerisinde yer almayan tüm buluşlar için patent başvurusu yapılabilmektedir.